Yapı elemanlarına geçmeden önce yapı kavramını açıklayalım. Yapı: Canlıların beslenme barınma gibi ihtiyaçlarını karşılamada yapılmış olan yeryüzü, yeraltı veya sualtı tesislerine verilen addır. Yapı elemanı: Mimarlık terimi olup, yapıyı bir bütün içinde ele alarak kiriş, kolon, duvar gibi öğelere verilen addır.
İçindekiler
Yapının Özellikleri Nelerdir?
- Yapı amaca uygun olmalıdır.
- Ekonomik olmalıdır.
- Yapılar; kendi yükü, hareketli yükler, yağmur, deprem yangın gibi afetlere ve diğer etkilere karşı sağlam olmalıdır.
- Güzel, estetik bir görünüme sahip olmalıdır.
Yapı Elemanlarına Göre Sınıflandırma Nedir?
Taşıyıcı Elemanlar (Kaba Yapı)
Tamamlayıcı Elemanlar (İnce Yapı)
- Kapı ve pencere doğramaları
- Döşeme duvar tavan merdiven ve çatı kaplamaları
- Merdiven balkon ve teras korkulukları
- Su nem ses ve ısı yalıtımları
- Boya ve badanalar
Tesisatlar
- Temiz pis ve sıcak su tesisatları
- Elektrik tesisatları
- Isıtma kalorifer tesisatı
- Havalandırma tesisatı
- Klima tesisatı
- Asansör tesisatı
- Kanalizasyon tesisatı
Temel Zemini Nedir?
Üzerindeki bina yükünü taşıyan zemine temel zemini denmektedir.
Zemin Türleri Nelerdir?
- Sağlam yapı zemini
- Orta yapı zemini
- Çürük yapı zemini
Başlıca Zemin Etütleri Nelerdir?
- Soruşturma yapmak
- Muayene çukuru ya da çukurları açmak
- Sondalama yapma
- Sondaj yapmak
- Sondaj kazığı kullanmak
Yapı Planının Zemine Uygulanması Nedir?
Projesi tamamlanıp, zemin etüdü yapılmış, zemin taşıma gücü belirlenmiş bir yapının arazi üzerinde yerinin tespiti ve yerleştirilmesine “zemine uygulanması” ya da “aplikasyonu” denmektedir.
Zemin Türleri Nelerdir?
- Toprak Zeminler
- Küskülük Zeminler
- Kaya Zeminler
- Batak ve Balçık Zeminler
Hafriyat (Kazı) İşleri Nedir?
Toprağın veya zeminin kazılması yani fazlasının kazılarak alınması işlemine verilen isimdir.
Palplanş Nedir?
Su seviyesi yüksek olan zeminlere uygulanan tahkimatlardır.
Palplanş Çeşitleri Nelerdir?
- Ahşap Palplanslar
- Çelik Palplanslar
- Betonarme Palplanslar
Batardolar Nedir?
Yeraltındaki su seviyesinin altında kazı yapabilmek için uygulanan işleme verilen addır.
Batardo Malzemeleri Nelerdir?
- Ahşap Batardolar
- Toprak Batardolar
- Çelik Batardolar
- Beton ve Betonarme Batardolar
Yapıda Temel Nedir?
Yapı ağırlığı ve yüklerini zemine aktaran yapı elemanıdır.
Başlıca Temel Türleri Nelerdir?
Yüzeysel Temeller:
- Tekil Temeller Münferit Temeller
- Sürekli Temeller Mütemadi Temeller
- Radye-Jeneral Temeller
Derin Temeller:
Keson Nedir?
Sağlam zeminin derinde olması durumunda keson temeller kullanılır.
- Açık Kesonlar
- Pnömatik Kesonlar
- Yüzen Kesonlar
Kagir Duvarlar Nedir?
Yapay veya doğal taş ve blokların harçlı veya harçsız olarak örülmesiyle oluşan yapı elemanıdır.
Kagir Duvar Gereçleri Nelerdir?
- Doğal taşlar
- Yapay taşlar
- Harçlar
Kagir Duvar Türleri Nelerdir?
- Kerpiç duvarlar
- Taş duvarlar
- Tuğla duvarlar
- Hafif blok veya gazbeton duvarlar
- Panel duvarlar
- Beton ve betonarme duvarlar
- Karma ya da kompoze duvarlar
Derz Nedir?
Duvar taşlarının ya da tuğlalarının harçla doldurulup üzerine mala çekilerek aralıkların düzeltilmesidir.
Derz Yapım Çeşitleri Nelerdir?
- Mala derzi
- Oyuk derz
- Kabarık derz
- Çekme derz
Tuğla Duvarlar Nedir?
Tuğlaların çimento harcı ile örülmesiyle elde edilen duvarlardır.
Tuğla Türleri Nelerdir?
- Harman Tuğlası
- Fabrika Tuğlası
Hafif Blok veya Gazbeton Duvarlar Nedir?
Isı ve ses yalıtımlarında uygulanan hafif duvarlardır.
Hafif Blok veya Gazbeton Duvar Türleri Nelerdir?
- Beton Briket Duvarlar
- Alçı Blok Duvarlar
- Gazbeton Duvarlar
Gazbeton Çeşitleri Nedir?
- Bölme Bloklar
- Lentolar
- Gazbeton Levhalar
Panel Duvarlar Nedir?
Hafif agregalı betondan yapılan duvarlardır.
Baca Nedir?
Binada belli isleri görmek amacıyla yapılan kanallara baca denmektedir.
Baca Çeşitleri Nelerdir?
- Ateş Bacaları
- Havalandırma Bacaları ve Işıklıklar
- Çöp Bacaları
- Tesisat Bacaları
Dilatasyon Derzi Nedir?
Yatay ve düşey hareketlerden az etkilenmek ve yapının tamamının hasar görmemesi için yan yana yapılan ve birbirinden bağımsız olan yapıların arasında oluşturulan boşluğa verilen addır.
Dilatasyon Derzleri Çeşitleri Nelerdir?
- Oturma ve Genleşme Derzleri
- Titreşim Derzleri
- Hareket Derzleri
Yalıtım Nedir?
Yapıyı ses su nem ısı ve soğuğa karşı korumak için alınan önlemlere verilen isimdir.
Su ve Nem Yalıtımında Kullanılan Gereçler Nelerdir?
- Doğal asfalt
- Bitüm
- Rüberoit
- Yapay asfalt
- Katran
- Kaneviçe
- Mastik asfalt
- Bitüm emülsiyonu
- Jüt bezi
Isı Yalıtım Gereçleri Nelerdir?
- Cam yünü (İzocam)
- Plastik Köpük
- Perlit
- Mantar
- Yonga
- Sentetik Elyaf
- Odun Lifi
- Kamış Levhalar
- Rende Talaşı
- Heraklit
- Heraklis
- Delikli Tuğla
- Boşluklu Beton
- Gazbeton
- Amyant
- Asbest
- Boşluklu Briket
- Asmolen
- Hafif Betonlar
- Preslenmiş her türlü malzemeden levhalar
Merdiven Nedir?
Binada yaya düşey sirkülasyonu sağlayan yapı elemanlarına verilen isimdir.
Merdiven Türleri Nelerdir?
- Taş Merdivenler
- Betonarme Merdivenler
- Tuğla Merdivenler
- Çelik Merdivenler
- Beton Merdivenler
- Ahşap Merdivenler
Çatı Nedir?
Yapıyı yağmur, rüzgar, kar ve dolu gibi etkenlerden koruyan elemanlara verilen addır.
Çatılar Şekilleri Nelerdir?
Yapıldıkları Gerece Göre ÇatıIar Nelerdir?
Oluklar Nedir?
Yapılarda, yağmur sularını, damların kenarlarına toplayıp akıtan borulardır.
Oluk Çeşitleri Nelerdir?
- Asma oluklar
- Gizli oluklar
Yapıda Kullanılan Borular Nedir?
Oluklardan, derelerden gelen yağmur sularının yapıdan aşağıya indirilmesi için düşey konumda olan daire ya da nadiren kare kesitli olarak yapılan elemanlardır.Sıcak su ve soğuk su tesisatlarında, galvanizli çelik, plastik ve bakır borular kullanılabilir. Galvanizli borulara göre daha uzun ömürlü, ekonomik ve işçiliğinin kolay olmasıyla tercih edilir.
Rampalar Nedir?
Yayalarla motorlu veya motorsuz araçları belirli bir kottan diğer bir kota çıkartmak veya indirmek amacıyla yapılan; eğim açısı olan yollardır.
Rampalar Kaça Ayrılır?
- Az Eğimli Rampalar
- Orta Eğimli Rampalar
- Çok Eğimli Rampalar
Asansör Nedir?
Binalarda insan ya da yük taşımak üzere birtakım makara ve halatlarla ve motor gücüyle donatılmış, dikey sirkülasyonu sağlayan iletim kabinlerine verilen addır.
Asansör Çeşitleri Nelerdir?
- İnsan ve yük asansörler
- Yük asansörler
- Özel asansörler