Şehirler planlanırken; önce paftalara, sonra adalara ve en son da parsellere bölünür. Parseller en küçük toprak parçalarıdır. Adalar ise bir veya daha fazla parselden oluşur ve sokaklar, caddeler ve meydanlar gibi bölümleri oluşturmayı sağlar.
İçindekiler
Pafta Nedir?
Pafta; bir harita ya da planı meydana getiren parçalardan her birine verilen isimdir. Belirli bir ölçekte hazırlanan arsa veya arazilerin haritalar üzerinde tek bir pafta içerisinde gösterilmesi mümkün olmadığı için haritası hazırlanacak olan alanın, enlem ve boylam farkları alınıp belirli paftalara ayrılarak sistemli bir şekilde bölünerek hazırlanma şeklidir. Bir başka deyişle pafta; belli bir ölçekteki büyük bir haritanın, planını ve modelini oluşturan küçük parçalardır. Büyük ölçeklerle hazırlanan haritaların boyutları çok büyük olacağından harita daha küçük parçalara bölünür ve bölünen küçük parçalara da pafta denir. Pafta, bir şehir ya da ilçe haritasının üzerinde çalışılabilmesi için büyük ölçekte hazırlanmalıdır. Bu paftalarda adalar ve parseller gösterilir.
Ada Nedir?
Gayrimenkul alanında ada, kamuya ait doğal ve yapay sınırlarla çevrili parseller bütününe ada denir. Başka bir deyişle, imar planı üzerinde olan parsel topluluğudur. Aşağıdaki resimde, kalın mavi çizgilerle çevrili alanların her biri birer ada örneğidir. Kadastro adası ve İmar adası olarak iki kısımda inceleyebiliriz.
Kadastro Adası
Çevresi, kamuya ait olan; yol, cadde, deniz, göl, orman gibi doğal ve yapay sınırlarla sarılı parseller topluluğuna kadastro adası denir. Ada kavramının tanımlanması için gereken en genel ifade, doğal ya da yapay yollarla dört tarafının sınırlarla çevrilmiş olmasıdır. En basit tanımı ile kadastro adası; yapay ya da doğal etmenlerle etrafı sınırlandırılarak oluşturulan etrafı çevrilmiş olan bölgelere verilen isimdir.
İmar Adası
İmar adası, uygulama imar planı yapılan bölgelerde oluşturulmuş olan, etrafı imar yolları ile çevrelenmiş, bir veya daha fazla parseli kapsayan imar isimlendirmesidir. Aslında imar adalarının oluşturulmasıyla imar yolları kendiliğinden oluşur. İmar adasında, imar kanununun 18. maddesi kapsamında parselasyon yapılarak veya İmar kanununun 15. ve 16. maddeleri kapsamında yola, parka vs. terkler yapılarak, bu parseller üzerine bina yapmak üzere yapı ruhsatı alınabilir. Aşağıdaki resimde mavi çizgiler ile çevrili alanların her biri imar adasıdır.
Parsel Nedir?
Parsel, sınırları belirlenmiş olan toprak parçadır. Bir parselin sahibi gerçek kişi veya tüzel kişi (şirketler, vakıflar) olabilir ya da tüzel ve gerçek kişilerden oluşan çok hissedarlı da olabilir. Kadastro parseli (kadastral parsel) ve imar parseli olarak iki kısımda inceleyebiliriz. Aşağıdaki resimde, kırmızı çizgiler ile çevrili alanların her biri parselidir. Kırmızı ile taralı olan parsel, İmar Kanununun 18. maddesi kapsamında imar uygulaması görmemiş bir parseldir. Bu parsele, imar adasının içinde olmadığından, yapı ruhsatı alınamaz.
Kadastro parseli
Mülkiyeti tescilli olan parsellere verilen isimdir. Kadastro yapılabilmesi için kadastro ada sınırları içinde yer alması gerekmektedir. Bir başka deyişle kadastro parseli, kadastro adası içinde yer almayan toprak parçası parsel olarak isimlendirilemez. Kadastro parseli, devlet tarafından mülkiyet hakkı belirlenmesi için yapılmaktadır. Uygulamada sınırlar belirlenmekte ve belirlenen sınırlar da tapuda yer almaktadır. Sınırları belirlenmeyen tapuların hükmü geçersiz olmaktadır.
İmar Parseli
İmar adaları içindeki kadastro parsellerinin İmar Kanunu, imar planı ve yönetmelik esaslarına göre düzenlenmiş haline imar parseli denir. Bir başka deyişle, imar planları ve imar mevzuatına uygun olacak şekilde düzenlenmiş ve üzerine yapı yapılabilecek hale getirilmiş parsellere denilmektedir. Aşağıdaki resimde kırmızı çizgiler ile çevrili alanların her biri imar parselidir. Bu parseller üzerine, yapı ruhsatı alınarak bina yapılabilir.
Sık Sorulan Sorular
Net parsel nedir? Net parsel alanı nedir?
Parselin imar planı ile yol, yeşil alan gibi ayrılan kısımlarının terki yapıldıktan sonra kalan alana net parsel alanı denir. Taban alanı katsayısı (TAKS), kat alanı kat sayısı (KAKS veya emsal), çekme mesafesi gibi hesaplamalar net parsel alanı üzerinden yapılır.
Ada parsel sorgulaması nasıl yapılır?
Söz konusu ada ve parselin bulunduğu ilin veya ilçenin belediyesinden öğrenilebilir veya bu belediyelerin internet sitelerinden e-imar sorgulama bölümünden öğrenilebilir. Bunun dışında ülke genelindeki bütün parsellerin sorgulanabildiği, Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğününhttps://www.tkgm.gov.tr adresinden de öğrenilebilir.
Parsel numarası ne işe yarar?
Parsel numarası, arsa veya arazi parçasının kimlik numarası olarak tanımlanabilir.
Ada numarası nedir? Ne işe yarar?
Ada için kısaca, parseller topluluğudur diyebiliriz. Her parsel mutlaka bir ada (imar adası veya kadastro adası) içinde bulunmalıdır. Bir başka deyişle, arazi parçasının üst kimlik numarasıdır diyebiliriz. Ada/Parsel numarasını, insanlardaki Soyisim/İsim gibi düşünebiliriz.