Ankraj Nedir?

Saplama ya da gömme anlamına da gelen ankraj, zemin içine belli bir açıyla açılmış olan deliğe, yüksek dayanımlı ve korozyona karşı korumalı olan özel çelikten öngermeli bir halat ya da halatlar deneti yerleştirerek, beton enjeksiyonu yapılmasından oluşturulan yapısal uygulamalardır.

Ankrajın Özelliği Nedir?

Ankrajlar, üzerine uygulanan gerilme kuvvetini zemine iletir. Ankraj kuvveti taşıyıcı elemandan kuvveti alır. Bu ankraj temel de veya istinat duvarında olabilir. Temelde kuvveti kolondan alır ve temele iletir. Genellikle çelik elemanların temele bağlanmasında önemli rol oynar. İstinat duvarlarında ise duvara gelen toprak yükü gibi etkileri alır ve çapraz şekilde bağlanan ankraj elemanlarına iletir. Böylelikle devrilmeye zorlanan duvar kuvvetlendirilmiş olur.

Ankraj Ne İşe Yarar?

Ankraj, taban alanda belli bir açıyla açılmış olan deliğe beton enjeksiyonu yapılmasıdır. Bu işlemde kullanılan ön gerdirme özel çelik halatlar, dayanıklı ve korozyona karşı korumalıdır. Ayrıca saplama olarak da bilinmektedir. Ankrajlar, yapı elemanlarını betona tutturma ve demirleme amaçlı kullanılırlar.

Ankraj Kullanım Amaçları Nelerdir?

• Gevşek zeminlerde göçmeyi engellemek
• Yeraltı otoparklarında kullanılmalarının zorunlu olması
• Barajların yükseltilmesi ve iskeleye dalgaların zarar vermemesi
• Kazılarda çalışan insanların güvenliğini sağlamak
• Yeraltı ulaşım güzergâhlarında kullanmak
• Deprem ve sismik olaylarda, can kayıplarını önlemek

Ankraj Türleri Nelerdir?

Ankrajla, kullanım amaçlarına göre ikiye ayrılırlar:

-Pasif ankrajlar: Kendi başına yük taşımazlar. Yük taşımaları için zeminin ankraja hareket etmesi gerekmektedir.

–Öngermeli ankrajlar: Büyük hareketleri daha makul seviyelere indirgerler. Genellikle yapıya veya zemin yüzey levhasına çekilerek imal edilirler. Geçici ve kalıcı ankrajlar olarak ikiye ayrılırlar. Geçici ankrajlar, inşaat sırasında uygulanır ve kısa süreli olarak katkı sağlar. Ortalama servis ömrü 2 yıldır. Kalıcı ankrajlar ise, sürekli olarak yapı ve kazı alanlarına destek sağlarlar. Ortalama servis ömürlerinin de 75 ila 100 yıl arası olması gerekmektedir.

Sıkça Sorulan Sorular

Ankraj Nerelerde Kullanılır?

• Gevşek zemin yapısına sahip ve göçme tehlikesi olan yapılarda kullanılır.
• Kaymaya eğimli yapıların sağlamlaştırmak için kullanılır.
• Bina altlarına yapılan otopark sistemlerinde ankraj sistemini kullanmak zorundadır.
• Barajların yükseltilmesi amacıyla kullanılır.
• İskeleye gelen gemiler tarafından oluşan dalgaların insanlara zarar vermemesi için kullanılır.
• Denizlerde dalgakıranı önlemek amacıyla kullanılır.
• Yer altında yapılan kazılarda çalışan insanların güvenliği için kullanılır.
• Depremlerde can kayıplarını önlemek için kullanılır.
• Yer altından yapılan ulaşım güzergahlarının yapımı aşamasında kullanılır.

Ankraj Elemanları Nelerdir?

• Ankraj Deliği: Ankraj elemanının yerleştirileceği deliktir.
• Çelik Halat: Yüksek karbon ve vanadyum alaşımları ile üretilen elemandır.
• Kafa: Plakanın üstüne gelen ve sıkışmayı sağlayan elemandır.
• Plaka: Zemin ile kafa arasındaki taşıyıcı elemandır.
• Grip (Kama): Kafa içerisine yerleştirilerek, gerdirme esnasında halatları sabitler.
• Merkezleyici: Ankraj demetinin merkeze yerleştirilmesini sağlar.
• Ayırıcı: Ankrajın malzemelerini bir arada tutar ve nizami şekilde ayırır.
• Koruge Boru: Ankrajı korozyondan korumak için ankrajın deliklerine yerleştirilir.
• Enjeksiyon: Ankraj deliğine basınç ile doldurulan harçtır.
• Ankraj Kökü: Öngerme kuvvetini zemine aktarır.

Ankraj Kullanımının Yararları Nelerdir?

• Kalabalık bölgelerdeki derin kazılar güvenli ve ekonomik yapılır.
• Zeminde beklenmeyen bir sorunla karşılaşıldığında alternatif çözümlere olanak sağlar.
• Daha dar kazı yapıldığından zeminde zedelenme azalır.
• Yatayda kazı alanı azalmakta böylece inşaat alanına yakın bulunan bina, yol, elektrik, su vb. sistemlerin zarar görmesi engeller.
• Arka dolgu ihtiyacı ortadan kalkar.
• Geçici kazı sistemi kalıcı yapının bir parçası gibi kullanılır.

Ankraj Nasıl Yapılır?

Ankraj uygulanacak beton ya da duvarın uygun cihazlar ile delinmesinden sonra delik içerisinde olan toz ve betonlar temizlenir. Temizliği tamamlanan bölgeye yapıştırıcı malzeme sıkılır ve içerisine ankraj malzemesi yerleştirilerek sabitleme işlemi yapılır. İstinat duvarlarında bulunan ankrajlarda bir başlık yapılır ve tüm ankrajlar bu başlığa bağlanır. Ankrajların belirli periyotlarla kontrol edilmesi gerekir.