Yapının inşa edildiği zeminin yük taşıma kapasitesinin yeterli veya yapıya etkiyecek yüklerin küçük olduğu durumlarda; her bir kolon için ayrı ayrı yapılan tekil temellere sömel denir. Sömeller, pabuç veya münferit temel olarak da adlandırılırlar.
İçindekiler
Sıkça Sorulan Sorular
Sömeller Ne İşe Yarar?
Sömeller yapıdan aldıkları yükleri daha geniş alana yayarak zemine iletirler. Ekonomik bir temel şekli olan sömeller; inşa ve hesap kolaylıkları açısından da tercih sebebidirler. Yük taşıma kapasitesi düşük olan zeminlerde, kolon sayısının fazla olduğu yapılarda ve farklı kotlara sahip temel tabanlarında uygulanmazlar.
Sömeller Nasıl Tasarlanır?
Sömeller; taban alanı boyutları, zemin dayanımı ve oturmaları dikkate alınarak belirlenir. Boyutlandırma ve donatı hesabında; eğilme, kesme ve zımbalama kuvvetleri için ayrı ayrı hesap yapılmalıdır. Ayrıca farklı oturma yapmayacak şekilde boyutlandırılmalıdırlar. Bu sömeller; düz, ampartmanlı veya eğimli olarak şeklinde inşa edilebilirler.
Sömellerden oluşan temellerde farklı oturma riski çok fazladır. Ayrıca depreme karşı dayanıksızlardır. Bu sebeple temele etkiyen yatay yükleri karşılayabilmek için bağ kirişleri yapılmalıdır.Kolon yükleri büyük, kolonlar birbirlerine yakın ve zemin nispeten daha zayıf ise; iki kolonun altına tek bir sömel imal edilir. Bu sömel, iki kolonun yüklerini karşılar ve zemine iletir. Bu tip temellere birleşik temel denir. Sömellerin yeterli olmadığı durumlarda birleşik temel, birleşik temellerin yeterli olmadığı durumlarda ise radye temel kullanılmalıdır.
Sömelin Yapılma Amacı Nedir?
Yapı zemininin sağlam ve yapı yükünün az olduğu durumlarda tekil temel tercih edilir. Kolonların ve taşıyıcı görevi gören perde duvarların altına tek tek yapılan temeller, sömel olarak adlandırılır. Sömeller kolona gelen yükleri alıp zemine aktarır.
Sömel Çeşitleri Nelerdir?
- Düz Sömeller
- Ampatmanlı Sömeller
- Eğimli Sömeller
- Tekil Temel
- Duvar Altı Sömel
- Sürekli Temel