Herhangi bir noktadan geçtiği düşünülen bir yüzey veya karşılaştırma düzleminden olan düşey uzaklığına ‘yükseklik’ veya ‘kot’ denilmektedir. Noktalar arasındaki düşey uzaklık farkına ‘yükseklik farkı’ olarak tanımlanır. Bu yükseklik farklarının ölçülmesine ise ‘nivelman’ ismi verilmektedir. Özetle nivelman, noktalar arasındaki ‘yükseklik farkını’ belirlemede doğrudan veya dolaylı olarak düşey mesafeleri ölçmeye verilen isimdir. Nivelmanın temel ilkesi düşey uzunlukların ölçülmesidir. Geometrik yükseklik ölçüsü olarak bilinen nivelmanda nivo ve miralar kullanılır.
İçindekiler
Nivelman Çeşitleri Nelerdir?
- Nokta Nivelmanı: İki noktanın yükseklik farkını bulmak için kullanılır.
- Profil Nivelmanı:Bir doğru üzerinde bulunan noktaların yükseklik farkının bulunmasına denir.
- Yüzey Nivelmanı:Bir alan yüzeyindeki noktaların yüksekliklerini bulmak ve bir ölçeğe göre plan çizmek için kullanılmaktadır.
Nivelman Neden Kullanılır?
Deniz seviyesine göre tüm yüzey yükseklikleri tespit edilip, tesviye eğrili haritalar oluşturulur. Bir noktanın deniz seviyesine veya bir noktaya olan düşey uzaklıkları hesaplanır. Uygulamalarda tesviye eğrili haritalardan faydalanılır. Doğru bir çalışma yapmak için alanın yeniden nivelmanının yapılması gerekli olur.
Nivelman Hesabı Nasıl Yapılır?
Nivelman, noktalar arasındaki yükseklik farklarını ölçmek için yapılır. Ölçüm yapılacak alana nivo yerleştirilir. Ölçümü yapılacak noktalar belirlenir. Bir haritacı nivo başında durur. Diğer haritacı mirayı dik şekilde tutar. Dik şekilde tutulmazsa hatalı hesap olacaktır. Nivo yardımıyla miradaki değer okunur. Hesabı yapılacak tüm noktalardaki değerler not edilir. Aralarındaki farklar alınarak gerekli yükseklik değerleri veya kot değerleri bulunmuş olur.
Nivelman Ne İşe Yarar?
Nivelman, noktalar arasındaki yükseklik farklarını ölçmeye yarar. Ölçülen yükseklik farkları, yüksekliği önceden belli olan noktaların yüksekliklerine eklenerek yeni noktaların yükseklikleri bulunur. Yöntemine uygun olarak tesis edilmiş, yapılan ölçme ve hesaplamalarla yükseklikleri belirlenmiş olan noktalara nivelman noktası denilir.
Sıkça Sorulan Sorular
Nivo ve Mira Nedir?
Nivo: Bir sıvı yüzeyinin yataylığından faydalanılarak yapılmış aletlerdir. Gözlemler bir ölçü dürbünüyle yapılmaktadır.
Mira: Yükseklik farkları bulunacak noktalar üzerine düşey olarak tutulan lataların kullanılmasıdır.
Nivo Çeşitleri Nelerdir?
- Düzeci ve Dürbünü Sabit Nivolar
- Fenkalaj Vidasız Nivolar
- Fenkalaj Vidalı Nivolar
- Kompansatörlü (Otomatik) Nivolar
- Elektronik Nivolar
Yükseklik Farklarının Ölçülmesindeki Yöntemler Nelerdir?
- Geometrik Nivelman
- Trigonometrik Nivelman
- Barometrik Nivelman
- Prezisyonlu Nivelman
Hat Nivelmanı Nedir?
Yükseklik farkı ölçülecek noktalar arasındaki uzaklık, fazla ve aletin bir defa kurulmasıyla her iki noktaya kurulan miralar okunmadığında nivelmanda tekrar ölçü yapılmasına hat nivelmanı denir.
Ara Noktalı Nivelman Nedir?
Geri ve ileri okumalar dışındaki başka noktaların da yüksekliklerinin hesabı istenebilir bu gibi geri ve ileri okuma değerlerinin dışında mira tutulan diğer noktalara ara okuma denmektedir.