Arsa Sahiplerine Ödenen Kira Ve Taşınma Bedeli
Müteahhitler arsa sahipleriyle pazarlığa oturduğu zaman vereceği daire m²’sinin yanı sıra teminat mektubunu, aylık ödenecek kira bedelini ve taşınma bedelini de görüşür. Bunun mantığı şudur:
Arsa sahibinin binası yıkılıp yeniden yapılacak, bu süre zarfında arsa sahibi kiralık bir yere taşınmalı. İnşaatın yapım süresi boyunca o kiralık dairede kalacak. İnşaat kentsel dönüşüm sürecinde yapılacaksa bakanlık bağımsız bölüm başına 795 TL veriyor. Bu fiyat 2016 fiyatı ama 2017 fiyatı henüz açıklanmadı. Arsa sahibi de diyor ki, 800 TL kime yeter, bizim buralarda kiralar 2000 TL. Ben 1-2 senelik de olsa muhitimi değişemem, bana 2000 TL lazım. Mecburen aradaki farkı müteahhit veriyor.
Arsa sahibi sonrasında taşınma parası istiyor: “Eski evimden kiraya çıkacağım. Kiradan da tekrar yeni eve taşınacağım. Benim param yok, onun için de taşınma parası isterim” diyor.
Bazı arsa sahiplerinin maddi durumu olsa da, müteahhit durumu olmayanlara kira-taşınma ödemesi yaptığı için diğerlerine de yapmak durumunda kalıyor çoğu zaman.
Bu bedeller pazarlığa göre çok değişiyor. Bazı arsalarda müteahhit kira bedellerini 6-12-18 aylık peşin verirken, bazı yerlerde ay ay veriyor. Kira bedelinin başlangıcı bazen binayı tahliye zamanı olurken bazen inşaat ruhsatının çıktığı tarih oluyor. Taşınma bedeli de genelde 1 kira bedeli kadar verilirken, bazı arsalarda hiç verilmiyor, bazılarında 5-6 bin TL veriliyor. Dediğim gibi her şey pazarlığa bağlı.
Ama arsa sahiplerinin unutmaması gereken bir şey var: Müteahhit inşaat maliyeti hesaplarken bunların hepsini tek tek yazıyor. Müteahhitten daha çok kira almanız daire m²’lerinizin küçülmesine sebep olabilir. Hem dairelerim büyük hem de kirayı çok yüksek alıyorum diye de sevinmeyin yarı yolda mağdur olabilirsiniz. Zira ilk 4-5 ay kirayı ödedikten sonra ortalıktan kaybolan müteahhitler gördüğümüz gibi, 12 aylık kirayı peşin ödeyip yine 3-4 ay sonra ortalıktan kaybolan müteahhitler de azımsanmayacak kadar az.