Beton: Agrega (ince ve kaba agrega), çimento ile suyun, kimyasal ve mineral katkı maddeleri ilave edilerek veya edilmeden homojen, üretim teknolojisine uygun olarak karıştırılmasından oluşan, başlangıçta plastik kıvamda olup, zamanla katılaşıp sertleşerek mukavemet kazanan önemli bir yapı malzemesidir. Beton üç boyutlu bir malzemedir. Kurulan kalıbın içine sıvı halinde dökülen beton, zamanla prizini alarak eni, boyu ve yüksekliği olan bir madde halini alır. Dolayısıyla beton metrajı hesabında “m³” birimi kullanılır. Beton metrajının tanımını yaptıktan sonra örnek bir kalıp planı için beton metrajını yapalım.
İçindekiler
Beton Metrajı Örnek
Kalıp planı yukarıdaki şekilde verilmiştir. Kolon boyutları sabittir. Kolon genişliği 30 cm ve kolon yüksekliği 50 cm’dir. Kiriş boyutları da 30 cm’ye 50 cm’dir. Döşeme kalınlığı 12 cm’dir. Kat yüksekliği ise 3 m’dir. Verilen bu bilgiler eşliğinde kat planına ait beton hacmini hesaplayalım.
Beton Hacimleri:
Yukarıdaki görselde kat planına ait beton hacimlerini görüyoruz. Uygulamada öncelikle temel betonu dökülür. Sonrasında kolon kalıbı, kiriş kalıbı ve döşeme kalıbı yapılır ve beton dökümü hepsi birlikte yapılır. Bu kat planı için beton hacmi döşeme, kiriş ve kolon hacimlerinden oluşmaktadır. Öncelikle kolon hacmini hesaplayacağız. Sonrasında kiriş hacmini hesaplayıp, döşeme betonu hesabı ile bitireceğiz.
Kolon Hacmi:
Kolon ölçüleri 50*30 dur. Toplamda 6 adet kolon bulunur ve kat yüksekliği 3 m’dir. Kolon alanı, yüksekliği ve adedini çarparak hacmini bulabiliriz. Tüm bu ölçüleri çarptığımızda 2,7 m3 lük bir beton hacmi buluyoruz. Aşağıdaki görselde hesap detayını inceleyebilirsiniz.
Kiriş Hacmi:
Kiriş boyutları projede 30*50 boyutlarındadır. Kiriş hacmini kiriş boyutları ve adetlerini çarptıktan sonra ortak kesit alanı ile çarpabiliriz. Burada önemli olan nasıl yaptığınız değil hesabın doğruluğudur. Fakat uzun metraj hesabını aza indirmek adına belli başlı pratikler oluşturmanızda fayda vardır. Buradaki amaç ortakları paranteze almaktır.
Formül şu şekildedir:
Kiriş Beton Hacmi = (Kiriş Uzunluğu*Adedi)*Kiriş Kesit Alanı
Aşağıdaki görselde hesabın detayını görebilirsiniz. Hesap sonucu beton hacmi 4,23 m3 olarak bulunmuştur.
Döşeme Hacmi:
Döşeme kalınlığı projede 12 cm olarak verilmiştir. Normalde kolon boyutları, döşeme boşlukları vs. projede hesaplanıp döşeme hacminden çıkarılması gerekir. Fakat bu kalıp planı için gerek yoktur. Genişlikler çarpılıp ortak parantez olan döşeme genişliği ile çarpılarak döşeme hacmi bulunur.
Burada formül şu şekildedir:
Döşeme Beton Hacmi = (Döşeme Kısa Kenar*Döşeme Uzun Kenar)*Döşeme Genişliği
Aşağıdaki görselde döşeme hacminin hesabını görüyorsunuz. Anlatılan hesap sonucu beton hacmi 4,28 m3 olarak bulunmuştur.
Toplam:
Tüm beton hacimleri hesaplandıktan sonra toplam beton hacmi 11,21 metreküp olarak hesaplanmıştır. Buda yaklaşık olarak 2 adet mikser demektir. Beton metrajında her zaman bir üste yuvarlanarak beton siparişi yapılmalıdır. Çeşitli etkiler sonucu hesaplar tutmayabilir. Kalan beton iyi değildir fakat eksik yapısal hasara yol açar bu yüzden bu konuya dikkat edilmelidir.
