İnşaat Maliyeti Nasıl Düşürülür?

İnşaat maliyeti birçok değişkene sahip bir fonksiyondur. İnşaat maliyeti 100’lerce bölümden 1000’lerce kategoriden oluşur. İnşaat maliyetinin doğru bir şekilde yönetilmesi için inşaat maliyetini etkileyen faktörleri incelemek gerekir. Çünkü inşaat maliyetini düşürmek inşaat maliyet yönetimini anlamaktan geçer. Maliyeti düşürmek halk arasında kalite kaybı olarak görülmektedir. Örneğin; X marka klozet yerine Y marka klozet kullanmak mal sahibine maliyet düşüklüğü olarak gözükecektir. Bizim anlatmak istediğimiz yönetimin iyi sağlanmasıdır. X marka klozeti sözleşmeye yazdıysanız onu koymakla yükümlüsünüz. Fakat sizler X marka klozetleri doğru bir işçilik maliyeti ve doğru iş programı ile yaparsanız işte o zaman maliyeti düşürmüş olursunuz. Çünkü kalite değişikliği firmanızın itibarına zarar verecektir. Bu durum daha vahim maliyetlere yola açacaktır. Örneğin, daire sayısını artırmak yerine daire konforunu düşünmek hem size müşteri getirecektir hem de finansınıza katkı sağlayacaktır. Beton sınıfını azaltmak ya da eksik donatılandırma yapmak yani projeye uygun yapmamak sizlere ilk etaplarda bir etki yapmayabilir. Fakat sonrasında ilave maliyetler doğurabilir veya yükümlülükler doğurabilir. Tuğla duvar işini düşünürsek tuğla duvarın gecikmesi sıva işlerine yansıyacaktır. Sıvanın gecikmesi diğer tüm işlere yansıyacaktır. Bunun yanında işçiliklerin düzgün olmaması tekrar işin yapılmasına sebep olacaktır. Yani malzeme ve işçilik kalitesini düşürmek, inşaat maliyetini düşürmek değildir. Doğru malzeme kullanmak ve zamanı yönetmek bunun yanında işleri doğru uygulatmak maliyeti düşürecek yegane unsurdur. Dolayısıyla maliyeti düşürmek inşaatı yönetme sanatıdır. Şimdi inşaat maliyetini yönetirken karşınıza çıkacak bazı faktörlerden bahsedelim. Böylelikle inşaat maliyetininin yönetimini daha iyi anlamış olacaksınız.

İnşaat Maliyeti Nelerden Oluşur?

İnşaat maliyetini etkileyen faktörlerden önce inşaat maliyetinin nelerden oluştuğuna bakalım: İnşaat maliyetini kaba inşaat maliyeti, ince inşaat maliyeti ve diğer işlerin maliyeti olarak 3 kısma ayırabiliriz. Kaba inşaat maliyeti inşaatın karkas sisteminin kurulmasına kadar olan süreçteki maliyetlerdir. İnce inşaat maliyeti de inşaatın estetiğini ilgilendiren maliyetlerdir. Daha çok insanlara konfor sağlanması için yapılan uygulamalardır. Diğer işlerin hesabında geri kalan maliyetleri bulunur.

İnşaat Maliyetini Etkileyen Faktörler Nelerdir?

İnşaat maliyetleri pek çok faktöre bağlıdır. Günün ekonomik şartları, inşaatın yapıldığı yer ve zaman, inşaatçı firma ve kullandığı teknoloji gibi maddeler bulunmaktadır. Bu faktörlere bağlı olarak inşaat maliyetlerini aşağıdaki gibi gruplandırmak mümkündür:

• Malzeme Maliyetleri
• İşçilik Maliyetleri
• Makine Parkı ve Ekipman Maliyetleri
• Genel İmalat Maliyetleri

Malzeme Maliyetleri

Malzeme maliyetleri, toplam maliyetler içerisinde önemli yer tutar. Kullanılan malzemeler çoğunlukla dışarıdan ithal edildiği için malzeme maliyetini etkileyen en önemli unsur değişken fiyat ve bunun inşaat firmasının kontrolü dışında olmasıdır. Örneğin, pandemi dönemindeki ekonomik dalgalanma ve bunun yanında pandemi sonrası durgunluk inşaat maliyetlerine zarar vermiştir.

Bir malzeme bazen depoda bekleyebilir ya da stoklanabilir. Bu durumda malzemenin türüne göre durumuna göre değer kaybına yani enflasyon oranına bakılarak bir analiz yapılması gerekir. Örneğin demir beklerken korozyona uğrayabilir. Fakat demirin olmaması da işleri yavaşlatacaktır. Örneğin, tuğla ıslanırsa bozulmalara yol açabilir. Bunun gibi örneklerin hepsi inşaat maliyetini etkilemektedir. Malzeme miktarı ile malzeme fiyatı birbirleriyle bağlantılıdır. Malzeme miktarının artması maliyeti düşürebilir. Az alınan malzemeler ise maliyeti artırabilir. İnşaattaki olumsuzluklar genellikle malzemelerin uygun zamanda gelmemesi ve kalitesiz olmasından ötürüdür. İş programındaki bu olumsuzluklar inşaat maliyetini etkileyen en önemli faktörlerden biridir. Bu yüzden iş programlarını oluştururken tüm olumsuzluklara bakılmalıdır. Örneğin bir baraj inşaatından betonun yetmemesi, bir yol inşaatında asfaltın yarım kalması, bir betonarme bina inşaatında donatının üretim yerinde olmaması gibi.

İşçilik Maliyetleri

İşçilik maliyeti inşaat üretiminde çalışanların tümünü kapsar. İşçilik maliyetlerinin içerisinde sadece çalışma karşılığı ödenen ücret yoktur. Bunlar çocuk olduğunda çocuk zammı, önemli günlerde yapılan sosyal yardımlar (kurban bayramı gibi.), izin durumları gibi maliyetlerdir. İşçilik maliyetini etkileyen en önemli unsur üretim yöntemidir. Örneğin, tünel kalıp inşaatı ile geleneksel kalıp işçiliği arasında ciddi farklar vardır. Tünel kalıp daha kompleks bir sistemdir ve yorucudur. Ağır iştir. Geleneksel kalıp işçiliği tünel kalıba göre daha ilkeldir. Başka bir örnekte duvar işçiliğini verebiliriz. Tuğla duvar ile gazbeton duvar arasındaki en önemli fark işçilik farkıdır. Tuğla duvarda harç işçiliği ve tuğla taşıma işçiliği daha fazla iken gazbeton duvarda bloklar büyük ve daha az harca ihtiyaç olduğundan işçiliğide bir o kadar azdır.

İş Makinesi ve Ekipman Maliyetleri

İş makinesi ve ekipman maliyetlerini kiralama maliyeti ve satın alma maliyeti olarak iki kısma ayırabiliriz. İş makineleri belirli bir akışı olan sistemdir. Ekipman ise durağandır. Yani bir iş makinesini diğer bir bölgede kullanabilirsiniz. Fakat bir ekipmanın yeri işin olduğu yerdedir. Bu yüzden iş makinesinin yakıt masrafı bulunmaktadır. Bir iş makinesini düzgün program dahilinde birden fazla bölgede kullanarak inşaat maliyetinizi düşürebilirsiniz. Ekipman olarak örnek kalıpları verebiliriz. Kalıpların diğer ekipmanlara da olduğu gibi bakımı bulunur. Her ekipmanın ve makineninde bakım maliyeti bulunmaktadır. İş makinesi ve ekipmanlarda diğer unsur satın alma ve kiralama maliyetleridir. Maliyeti tam bu noktada düşürebilirsiniz. Bir iskelenin kiralama ya da satın alma maliyeti bulunmaktadır. Buna örnek iş makinesi, kalıp, iş güvenliği ekipmanları gibi durumlardır. Kiralama maliyetini hesaplarken işin süresi önemli faktördür. Bazen işin süresinden ötürü iskele satın almak daha uygun hale gelebilir. Örneğin, büyük şantiyede konteyner kiralamak bazen daha maliyetli hale gelir. Bu durumda satın alma yoluna gidilir. Eğer satın alma kredi ile olursa işin içerisine ödenecek faiz girer. Direk sermayeden verildiğinde ise diğer giderleri düşünmek gerekir. Aksi takdirde bir iş makinesi ya da ekipman almak diğer tüm birimleri etkileyebilir. Her makine ve ekipman alımında amortismana dikkat edilmelidir. Amortisman bir ürünün eskime payıdır. Her ay veya her sene ekipmanların amortisman oranı dahilinde amortisman miktarları hesaplanır. Bu bedeller ödenir. Bu bedel diğer bir makine veya ekipman alımında destek sağlar. Zaman geçse de ürün eskisede aradaki farkı amortisman kapatır.

Diğer Maliyetler

Diğer maliyetleri ilave malzemeler, sigorta ödemeleri, amortisman ödemeleri, aydınlatma, ısıtma ve havalandırma giderleri, enerji ve yakıt giderleri, sosyal hizmetler olarak kısımlara ayırabiliriz. Bunun haricinde birçok maliyetler bulunmaktadır.

İnşaat Maliyetini Etkileyen Özel Faktörler

İnşaatın Büyüklüğü ve Arazinin Önemi

Her konumun, her arazinin kendi jeopolitik durumu ile alakalı ve topoğrafik özellikleri ile alakalı belirli özellikleri vardır. Arazinin topoğrafik yapısı zemin maliyetleri belirlerken, jeopolitik yapısı ulaştırma, tedarik yolları, hammaddeye yakınlık gibi durumları belirler. Arazinin büyüklüğü diğer unsurdur. Arazinin büyüklüğü projenin türüne göre belirlenmelidir. Topoğrafik eksikliklerden ötürü ortaya iksa maliyeti ve zemin yani temel maliyetleri ortaya çıkar. Bunlar ekstra malzeme, ekstra üretim ve ekstra işçilikleri doğuracaktır. Jeopolitik unsurlardan ötürü yapı maliyetleri ülkemizin farklı bölgelerinde değişiklik gösterebilir. Bunun sebebi malzeme tedarik yolları ve malzemenin üretimine ait işçilik bedelleridir. İşçilik bedelleri küçük şehirlerde fazla olmasının sebebi talebin az olmasıdır. Büyük şehirlerde işçilik bedellerinin az olmasının sebebi talebin çok fazla olmasıdır. Talep ile kalitenin karıştırılmaması gerekir. Fazla talep kaliteyi düşürür. Düşen kalitede işçilik bedelini düşürür. Malzeme tedariği olarakta betonu örnek verebiliriz. Beton malzemesi içerisinde çimento bulunur. Çimento tedarik yolunun fazla olması çimento ulaştırma maliyetini artıracaktır. Tüm bunların hepsi maliyeti düşürmede yapacağınız ve dikkate alacağınız konulardır.

İnşaat Planının Şekli

Mimari projenin ve statik projenin karmaşıklığı maliyeti etkilemektedir. Planın karmaşık olması gereksiz maliyetleri ortaya çıkarır. Dikdörtgen kolon varken sekizgen kolon gibi poligon düşey taşıyıcı elemanlar kullanmak maliyeti artıracaktır. Örneğin gereksiz açıklıklar işçilikleri ve iskele maliyetini artıracaktır. Mimari olarak kompleks uygulamalar yine maliyetleri artıracaktır. Bunun haricinde birçok örnek verilebilir.

Kat Yüksekliği

Kat yüksekliğinin fazla olması ısınma maliyetleri (daha büyük bir hacim ısıtılacaktır), merdiven veya asansör maliyetleri, temel maliyetleri (daha güçlü temeller gerektirmektedir), su ve elektrik tesisatı malzemeleri (daha çok malzeme gerektirmektedir), işçilik maliyetleri gibi maliyetleri ortaya çıkarır. Bü yüzden kat yüksekliği seçerken dikkat etmeniz sizin inşaat maliyetinizi düşürecektir.

İnşaatın Toplam Yüksekliği

İnşaatın toplam maliyeti, inşaat yüksekliği ile paralel olarak artmaktadır. İnşaatın çok yüksek yapılmasının sebebi arsa bedelleridir. Arsa maliyetlerinin yüksek olması sebebiyle yüksek binalar yaparak tasarruf sağlayabilirsiniz. Fakat gerekli koşulların sağlanması gerekir. Deprem faktörü gibi. Yüksek binalarda kullanılan ekipman maliyeti, yüksek inşaatlarda daha fazla olmaktadır. Tasarrufa girileceği gibi ekstra maliyetlerde doğuracaktır. Yüksek katlı yapıların yapılması asansör, merdiven ve bakım maliyetleri gibi maliyetleride ortaya çıkarır.

İnşaat Maliyetini Nereden Yönetebilirim?

İnşaat maliyeti hesaplarken kesinlikle bir paket programa ihtiyaç duyarsınız. Günümüzde daha çok excel üzerinden işler yürütülmektedir. Excel üzerinden yazılan kodlamalar ile girilen maliyetlere göre toplam inşaat maliyeti hesaplanmaktadır. Bu maliyetleri girmek tek tek uğraşmak zordur ve vakit alır. Bunun haricinde piyasada çeşitli metraj programları bulunmaktadır. Fakat güncel bir şekilde hesaplayan paket program sayısı azdır. İnşaat maliyeti hesabı için en önemli şey programın basit ve güncel olmasıdır. Fiyatların güncel olması size doğru maliyeti verecektir. Çoğu müteahhit, inşaat mühendisi ve mimarlar excel dosyaları satın almakta ve buradaki maliyetleri tek tek girerek toplam maliyet raporu çıkarmaktadır. Bu durum özellikle müteahhitler açısından zordur. Müteahhitler ön rapor vermek adına daha projenin detayları belirlenmemişken mal sahibine proje maliyetini sunması gerekir. Ön tekliflerde doğru ve yaklaşık maliyet vermek ihalelerde ve tekliflerde oldukça önemlidir. Maliyet hesabından sonra birde bu verileri rapor haline getirip sunulması gerekir. Bunun yanında inşaat yapım sırasında, gider yönetimi ve diğer maliyetlerin kontrolü bir paket programda olması gereken özelliklerdendir. Fakat bu özelliklerin çoğu excelde hazırlanan paket programlarda yoktur. Tüm bu sorunları gördükten sonra karşımıza tek çözüm yolu olarak İnşaat Hesabı çıkıyor. İnşaat Hesabı ile karmaşık hesaplamalar veya excel tabloları ile günlerce uğraşmanız gerekmez. Sadece bağımsız bölüm ve proje detaylarını girdiğinizde tüm projenizin tam maliyeti, ortalama %90 doğruluk oranı ile dakikalar içerisinde otomatik olarak oluşturulur. Şimdi sizlere İnşaat Hesabı’nın inceliklerinden bahsedelim.

Neden İnşaat Hesabını Kullanmalıyım?

İnşaat Hesabı’nı neden kullanmanız gerektiğini maddeler halinde sıralayalım:

• 1.000+ fazla gerçekleşmiş projeden alınan akıllı hesaplama algoritması ile projenizin A’dan Z’ye tüm maliyetini kalem kalem hesaplayan, dilerseniz size PDF formatında sunan ortalama 60 sayfalık detaylı maliyet analiz raporu sayesinde projelerinizi rahatlıkla sunabilirsiniz.
• Türkiye’nin 81 ili ve 913 ilçesindeki aktif inşaat projelerini eş zamanlı tarayarak, topladığı ürün ve işçilik fiyatlarını kullanarak projenizin gerçek maliyetini, gerçek piyasa fiyatları ile dakikalar içerisinde hesaplanmasını sağlayan anlık fiyat güncellemeleri sayesinde projelerinizi doğru bir şekilde hesaplayabilirsiniz.
• Projenizdeki bağımsız bölümleri ve kullanılan malzeme türünü değiştirerek kolayca farklı versiyonlar denemenizi ve maksimum karlılığı bulmanızı sağlayan esnek hesaplama yapısı oldukça önemlidir.
• Gerçek saha verileri sayesinde tekliflerinizi piyasa koşullarına göre oluşturmanızı ve hızlı hesaplama yapısı sayesinde tüm fırsatları kolayca değerlendirip, rekabetçi teklifler sunmanızı kolaylaştıran hızlı hesaplama yapısı sayesinde sizi öne çıkarır.
• Aktif projeleri takip eden, tamamlanan projelerin gerçek maliyet verileri ile hesap tutarlılığını kontrol eden ve hesaplama algoritmasını çapraz fonksiyonlar ile sürekli doğrulayan, gelişmiş hesap tutarlılığı sayesinde ortalama %90 doğruluk payı bulunan maliyet hesabı yazılımıdır.
• Projenizi hazırlarken bina yüksekliği, kat sayısı, proje alanı gibi girdiğiniz veriler doğrultusunda yönetmeliğe uyumlu eklemeler ve uyarılar yapan interaktif planlama sistemidir.