Segregasyonun kelime anlamı ayrıştırma, ayrılma, bir şeyin diğerlerinden ayrı bir grup içinde yer almasıdır. Segregasyon diğer sektörlerde kullanıldığı gibi inşaat sektöründe de kullanılmaktadır. İnşaat sektöründe kullanılan segregasyon, betonun üniform özelliğini yitirmesi, betonu oluşturan malzemenin birbirinden ayrılmasıdır.
Betonun usulsüz dökülmesi ve hatalı vibrasyon sonucu betonda birçok sorun meydana gelir. Yanlış beton dökümü olduğunda kaba agreganın ayrışması, agregaların birikmesi ve beton şerbetinin ayrışması gibi sorunlar ortaya çıkar. Bu sorunların en aza indirilmesi için vibrasyon ile ayrışan betonun homojen hale getirilmesi gerekir. Fakat vibrasyonda da uygulamadan ötürü hataların olması zincirleme şekilde segregasyonu meydana getirir. Segregasyonu en aza indirmek için doğru beton dökümü ve vibrasyon yapılmalıdır. Beton katkısı kullanılarak iyi yerleşim sağlanmalıdır. Segregasyonun oluşması durumunda tamirat harçları ile yüzey düzeltilmelidir.
İçindekiler
Sıkça Sorulan Sorular
Segregasyon Hangi Durumlarda Oluşur?
- En temel sebebi betonun yüksekten dökülmesidir. Bu duruma iri olan çakılların, küçük çakıllara göre daha hızlı bir biçimde düşmesi neden olur.
- İnşaatlarda vibratör uygulaması ve şişlemenin çok fazla yapılması segregasyon nedenidir.
- Betonun çökme değeri yüksek olmamalıdır, çökme değeri yüksek akışkan beton segregasyona sebebiyet vermektedir.
- Pas payın hiç bırakılmaması veya az bırakılması segregasyona neden olur.
- Beton için kullanılan donatıların çok sık olması da vibrasyon işlemi yapılamayacağından dolayı segregasyona neden olabilir.
- İnşaatlarda kalıp montajı sırasında, zeminle kalıp arasında boşluk bırakılması segregasyona neden olabilmektedir.
- Vibratörün çok kullanılması segregasyona neden olabileceği gibi vibratörün kısa kullanılması, betonun homojenliğini sağlayamadığı için segregasyon oluşabilir. (İnşaatta mutlaka vibratör kullanımına dikkat edilmelidir.)
- Betona su ilave edilmesiyle beton ayrışıp ve homojenliğini kaybedecektir bu da segregasyon nedenidir.
Segregasyonun Sonuçları Nelerdir?
- Beton zayıflar, mukavemetini kaybeder.
- Beton üniform özelliğini kaybeder.
- Betona iri çakıl yığılması sonucu delikli bölge oluşur.
Segregasyonun Çeşitleri Nelerdir?
Beton teknolojisindeki segregasyon iki çeşittir. Beton kaba agrega, plastik halindeki ana kütlesinden ayrılabilir. Diğerinde ise beton, harç (çimento + macun) karışımdan ayrılabilir. Bu durum beton çok sulu ve ıslaksa görülebilmektedir.
Segregasyonlu Betona Ne Yapılmalıdır?
Onarma yapılabilirse basınç ve eğilme dayanımı yüksek tamir harcı ile tamir yapılarak dayanıklılık tekrar arttırılabilir. Onarılamayacak ise beton kırılıp tekrar dökülmelidir.
Segregasyon Nasıl Önlenebilir?
- Agrega gradasyonu (dane büyüklüğüne göre dağılım oranı) doğru seçilmelidir.
- Beton dökülürken vibrasyon uygulamasına dikkat edilmelidir.
- Beton yüksekten dökülmemeli, betonun 1.5 metreden fazla yüksekten dökülmemesi tavsiye edilmektedir.
- Kesitte, özellikle birleşim bölgelerinde donatılar vibrasyon yapılamayacak kadar sık ise, akışkanlaştırıcı katkılar kullanılmalıdır. Burada akışkanlaştırıcıdan kasıt kesinlikle su değildir. Aynı zamanda bu akışkanlaştırıcı ekleme işleminde betonun kıvamına dikkat edilmelidir.
- Kalıp montajı düzgün yapılmalıdır.
- Kalıp montajında tabanda boşluklar bırakılmamalıdır.
- Paspayı gerekli sıklıkta atılmalıdır.