İnşaat Projelerinde Kullanılan Programlar Nelerdir?
Teknolojide yaşanan gelişmeler, diğer tüm sektörlerde olduğu gibi inşaat sektörünü de etkiledi. Eskiden elle çizilen inşaat projeleri artık tarihin tozlu sayfalarındaki yerini aldı. Mühendislerin elle yaptığı çizimlerin yerine gerçekçi bilgisayar simülasyonları geçti.
Bilgisayar destekli tasarım ya da diğer adıyla CAD (Computer Aided Design) programları, inşaat mühendislerinin bir numaralı yardımcısı. Günümüzde, onlarca katlı gökdelen projelerinden iki katlı villalara kadar, tüm projelerin tasarım aşamasında bu programlardan faydalanılıyor. Ayrıca, iş süreçlerinin yönetiminde ve proje sunumlarında da farklı programlar kullanılıyor. Şimdi inşaat projelerinde kullanılan programlar ve bu programların işlevlerine kısaca bakalım.
Microsoft Office Programları
Microsoft Office programları, artık her alanda kaçınılmaz olarak kullanılıyor. İnşaat projelerinde ise en yaygın olarak kullanılan Microsoft Excel programı. Bu program inşaat projelerinde farklı amaçlarda kullanılıyor.
Örneğin Excel kullanılarak genel iş planı hazırlamak mümkün. İş planı sayesinde tüm mühendisler, mimarlar ve işçiler için en uygun program hazırlanabilir. Diğer bir kullanım alanı ise inşaat projesinin adımlarını, kullanılacak malzeme birimlerini, birim fiyatlarını ve toplam maliyetlerini hesaplamak. Ayrıca günlük iş raporu, hakkediş hesaplamaları, keşif programları da Excel kullanılarak hesaplanabilir.
MS Project
MS Project, Microsoft programları arasında yer alsa da ayrı bir şekilde el alınmayı hak ediyor. MS Project, aslına proje yönetim programı olarak geçiyor. Yani bu program sadece inşaat projelerinde değil, proje yönetimi içeren tüm alanlarda rahatlıkla kullanılabilir.
MS Project programının Excel programından farkı, kullanıcı dostu ara yüzü ve iş planlarının birbiriyle ilişkilendirilmesi. Programın en büyük faydası, tüm proje adımlarının elle planlama olmadan hızlı bir şekilde hazırlanması.
AutoCAD
İnşaat projelerinin olmaza olmaz programlarından biri kesinlikle AutoCAD programıdır. Bilgisayar destekli tasarım programı, inşaat mühendisleri tarafından yaygın olarak kullanılır. Program, AutoDesk firması tarafından geliştirilmiştir. İlk olarak 1982 yılında sunulan program, ilk sunum tarihinden beri birçok gelişme yaşamıştır.
AutoCAD, programa verilen genel isimdir. Ayrıca AutoCAD Architecture, AutoCAD Civil, AutoCAD Electrical, AutoCAD Plant 3D gibi uzantılara sahiptir. Uzantılar, program içerisinde özelleşmiş kullanım alanları sunar. Örneğin AutoCAD Architecture, ağırlıklı olarak mimari çizimlere uygun konutları içerir. Buna karşılık AutoCAD Electric, yapılardaki elektrik tesisatı ve elektrik sistemlerine odaklanır. Programın profesyonel versiyonuna ek olarak öğrenci versiyonu da vardır. Windows ve Mac işletim sistemlerine uygun farklı versiyonları sunulur.
Autocad kullanımında kısayollar da mevcuttur. Hatta bu kısa yollar Autocad kullanan herkes için bilinmesi gerekmektedir. Autocad kısayolları iki kısma ayrılır: Fonksiyonel ve harf kısayolları olarak kendini gösteren Autocad kısayolları oldukça fazla ve işlevlidir.
Fonksiyonel Autocad Kısayolları
| TUŞ | İŞLEV |
| F1 | Autocad teknik çizim programında yardım seçeneklerini gösterir |
| F2 | Çizim ortamından yazı ortamına, yazı ortamından çizim ortamına geçişi sağlar. |
| F3 | OSNAP penceresini açma ve kapatma işlevi görür. |
| F5 | Çizim içerisinde izometrik izdüşümü arasında geçiş yapar |
| F6 | Koordinat görüntüsünü açma ve kapatma işlevi görür. |
| F7 | Çizim için ızgara fonksiyonunu açar ve kapatır. |
| F8 | Çizimi yatay ya da dikey pozisyona geçirir. |
| F9 | Atlama modunu açma ve kapatma işlevi görür. |
| F10 | Polor durumu düğmesini açma ve kapatma işlevi görür |
| F11 | Obje yakalama işlevini açma kapatma işlevi görür. |
Autocad kısayolları kapsamında fonksiyonel tuşlar olduğu gibi klavye kısayolları da vardır. Bu klavye kısa yolları kısa yazılışı ile kullanılmaktadır.
Bazı Klavye Kısayolları
| KLAVYE KISAYOLU | KOMUT İSMİ | KOMUT İŞLEVİ |
| 3A | 3DARRAY | Çizimi 3 boyutlu dizi halinde kopyalar. |
| 3DO | 3DORBIT | 3 boyutlu yörüngeye geçişi sağlar. |
| 3F | 3DFACE | 3 boyutlu alan oluşturmak için kullanılır. |
| 3P | 3DPOLY | 3 boyutlu birleşik çizgi oluşturur. |
| A | ARC | Yay oluşturur. |
| AA | AREA | Alan hesaplama işlemi için kullanılır. |
| AL | ALING | Hizalama işlemi için kullanılır. |
| AR | ARRAY | Dizi halinde kopyalama görevi görür. |
| AP | APPLOAD | Uygulama yükleme işleminde kullanılır. |
| BO | BOUNDARY | Sınır oluşturmak için kullanılır |
| CH | CHANGE | Özellik değiştirmek için kullanılır. |
| CL, CC | CIRCLE | Daire oluşturur. |
| Ctrl + N | New | Yeni dosya açar. |
| Ctrl + O | OPEN | Var olan dosyaları açmanızı sağlar. |
| Ctrl + S | SAVE | Dosyayı kaydetmeyi sağlar. |
| Ctrl + P | PLOT | Dosyayı yazdırmayı sağlar. |
IdeCAD
IdeCAD, inşaat projelerinde kullanılan bir çizim programıdır. Türk İde Yapı şirketi tarafından üretilen program, iki modüle sahip. Bu modüller, statik modül ve mimari modül olarak sınıflandırılır. Program farklı projeleri gerçekleştirmek için farklı versiyonlara sahiptir.
IdeCAD Mimari, IdeCAD Çelik ve Betonarme ve IdeCAD Betonarme seçenekleri sunulur. Türkiye’de çalışan şirketler tarafından aktif olarak kullanılan IdeCAD, kullanıcı dostu ara yüzüyle birçok inşaat mühendisi ve mimarın bir numaralı tercihleri arasında yer alır.
SAP2000
SAP2000, yapısal analiz ve tasarım için geliştirilmiş entegre yazılımdır. İnşaat mühendisler için geliştirilen program, 2 boyutlu olduğu kadar 3 boyutlu çizim yapma imkanı da sunar. Program içerisinde dahili modelleme şablonları yer alır. Bu şablonlar, tasarım ve projelendirme sürecini önemli ölçüde hızlandırır. Ayrıca program içerisinde inşaat projelerinde ihtiyaç duyulabilecek tüm bileşenler yer alır.
Programın ana özelliği ise inşaat projelerini analiz etme yeteneğidir. Bu programda gerekli tüm bileşenler ve donatılar mühendisler tarafından yerleştirilir. Daha sonra bileşen ve donatı analizi gerçekleştirilir ve gerekli düzenlemeler yapılır. SAP2000 programı, özellikle çelik yapılar için tercih edilmektedir. Programı öğrenmek için eğitimler düzenlenir ve bu eğitimlerden profesyoneller ve öğrenciler faydalanabilir.
Sta4Cad
Sta4Cad, inşaat mühendisleri tarafından IdeCAD programına alternatif olarak tercih edilir. Sta4Cad, betonarme yapıları içeren inşaat projelerinde kullanılır. Program içerisinde yapıların statik analizi, deprem ve rüzgar dayanım hesapları yapılabilir. Program, TS500 ve Eurocode gibi standartlarla uyumludur. Böylelikle inşaat projelerinin çizimini önemli ölçüde kolaylaştırır.
Revit
Bina Bilgi Modelleme programı olan Revit, mimari tasarım ve inşaat projelerinde kullanılan programlar arasında yer alır. Revit programı mimarlar, inşaat mühendisleri ve bina mekanik, elektik ve tesisat işlerinde görevli mühendisler tarafından kullanılır.
Proje içerisinde takım üyeleriyle iş birliği içerisinde çalışma imkanı sunduğu için program inşaat projelerinde yaygın olarak kullanılır. Ayrıca, bir inşaat projesinde ihtiyaç duyulan tüm bileşenleri de içerdiğinden dolayı tek bir programla projelerin hazırlanmasına izin verir.
